Olandia – co zobaczyć?

Olandia wyspa

• Olandia to druga co do wielkości wyspa Szwecji. Jej linia brzegowa mierzy 496 km. Jest długa na 137 km., ale zarazem wąska, gdyż jej szerokość mierzy od 5 do 16 km.
• Legenda głosi, że wyspa to odwłok wielkiego motyla, któremu odpadły skrzydła.
• Wyspę zamieszkuje 25 tyś. osób, spokojnie drugie tyle przyjeżdża w okresie wakacji.
• Pogoda latem jest słoneczna, ale wietrzna, hasłem Olandii jest: Wyspa słońca i wiatru.
• Na wyspę można dostać się mostem, którym poruszać się mogą tylko pojazdy kołowe, piesi i rowerzyści mogą wybrać autobus lub prom z Kalmaru.
• 80% wszystkich gatunków flory występujących w Szwecji można znaleźć na Olandii.

1. Borgholm

• Borgholm uważany jest za stolicę wyspy, choć oficjalnie tylko połowy, gdyż Olandia dzieli się na dwie gminy północną ze stolicą w Borgholm, i południową ze stolicą w Mörbylånga.
• Miasto słynie z ruin zamku warownego z XII w., który pełnił rolę obrony cieśniny Kalmarskiej. Zamek został rozbudowany w okresie renesansu. Niestety nie zachował się do dziś, ocalały tylko ściany dwóch kondygnacji. Mimo to miejsce oblegane jest przez turystów.  
• Obok zamku znajduje się Solliden, letnia rezydencja królewska. W okresie letnim pałac ten udostępniany jest do zwiedzania.
• Samo miasteczko posiada rynek z charakterystycznym kościołem, który bardziej przypomina ratusz, oraz z deptakiem pełnym restauracji.

2. Trasa od Äleklinta do Nabbelund

• wzdłuż zachodniego wybrzeża, w północnej części wyspy biegnie najpiękniejsza trasa na Olandii. Oczywiście najlepiej pokonać ją rowerem, aby w pełni móc delektować się pięknem krajobrazu.

3. Bruddesta

• Olandia niegdyś była bardzo rolniczym regionem, oprócz uprawy roli zajmowano się także połowem ryb, zwłaszcza jesiotrami i dorszami. Wybrzeże wyspy usypane było rybackimi wioskami.
• Bruddesta to według mnie najpiękniejsza osada na wyspie, która została odbudowana i prezentuje dziś ten dawny XIX wieczny, surowy charakter.
• Istnieje tu 9 chat zbudowanych z kamienia i pokrytych strzechą. Zauważyć można też wyciągarkę do łodzi i stelaże do suszenia sieci.

4. Sandvik

• We wsi Sandvik znajduje się największy wiatrak, ponoć nawet w całej Skandynawii. Pochodzi z 1885 r., ma 8 kondygnacji, które łącznie mierzą 26 m. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 24 m. Podczas naszego pobytu skrzydła były zdjęte, możliwe, że tylko na czas jakiegoś remontu. Oby nie na zawsze.
• We wnętrzu wiatraka działa restauracja z regionalną kuchnią. Warto spróbować tutejszych pyz z mięsem.

5. Jorhamn

• Zachodnie wybrzeże, które zbudowane jest z wapiennych skał, często było wykorzystywane do pozyskiwania surowca. Jadąc tędy często mija się kamieniołomy.
• W Jorhamn można zobaczyć wyjątkowy wiatrak, który służył do kruszenia kamieni, tablice informacyjne opisują sposób działania takiego unikatowego urządzenia.
• Wiatrak ten jest także najstarszym wiatrakiem na wyspie.

6. Raukary

• Charakterystyczną formą skalną dla wybrzeża Olandii i Gotlandii są raukary, czyli ostańce wapienne, które w tym wypadku zostały ukształtowane przez wiatr i uderzające w nie fale morskie.
• Obok wsi Byrum znajduje się największy obszar pokryty raukarami. Wśród skał można dojrzeć wiele skamieniałości. Oczywiście obiekt objęty jest ochroną. Można chodzić po skałach, ale zabrania się ich niszczenia, zwłaszcza odłamywania ich fragmentów.

7. Plaża Neptuna

• Plaża Neptuna to kolejna ciekawa formacja skalna. Tutejsza plaża zbudowana jest z płaskich skał wapiennych, które gdzieniegdzie zalewane są wodą.
• Występuje tu bardzo dużo skamieniałości, zwłaszcza łodzikowców.
• Kamienie są śliskie, a zejście do wody potrafi być od razu głębokie, więc trzeba ostrożnie poruszać się u krawędzi tej „plaży”.

8. Lange Erik

• Na najbardziej wysuniętym na północ krańcu Olandii znajduje się latarnia morska o wdzięcznej nazwie Lange Erik, co oznacza Długi Erik.
• Latarnia pochodzi z 1845 r. i mierzy 32 m. wysokości.
• W okół latarni znajdują się historyczne zabudowania, służące niegdyś obsłudze latarni.

9. Puszcza Trolli

• Na północnym krańcu wyspy znajduje się także rezerwat leśny, mierzący ok. 100 ha.
• Wybrać można się tu na spacer wybierając trzy ścieżki przyrodnicze piesze lub jedną rowerową, ale ta rowerowa omija ciekawe miejsca.
• W lesie znajduje się wiele interesujących miejsc jak wygięte sosny, 900 letni dąb, wrak statku Swiks na plaży, kurhany, czy pozostałości po średniowiecznym porcie.
• Niegdyś las był ogrodzony kamiennym murem, gdyż wierzono, że ma on magiczne właściwości i nie było tam miejsca dla zwykłych śmiertelników.

10. Böda

• w okolicach wsi Böda znajduje się największa piaszczysta plaża, więc nic dziwnego, że znajduje się tu także największy kompleks kempingowy na Olandii.
• Okolica jest też najbardziej zalesioną częścią wyspy.

11. Kapelluden (Sikavarp)

• Na urokliwym cyplu we wsi Kapelluden znajdowała się niegdyś osada Sikavarp, która była niegdyś jednym z najważniejszych ośrodków handlowych nad Bałtykiem.
• Zachował się do dziś krzyż, który w czasie świetności osady służył za miejsce uczciwego handlu, to pod nim rozstrzygano konflikty między mieszkańcami i kupcami.
• Urokliwie wyglądają także ruiny kaplicy św. Brygidy.
• Nieopodal znajduje się też niewielka metalowa latarnia morska.

12. Storlinge i Lerkaka

• Olandia niegdyś bogata była w wiatraki, istniało ich tu ponad 3000. Do dziś zachowało się niewiele ponad 300, co i tak jest wielce widoczne w krajobrazie.
• Wiatrak jest jednym z symboli wyspy.
• We wsiach Storlinge i Lerkaka znajdują się skupiska 5-7 wiatraków stojących w rzędzie.

13. Ölands Museum Himmelsberga

• Jeżeli chce się poznać architekturę dawnych założeń gospodarczych oraz tradycję społeczności to warto wybrać się do chyba jedynego skansenu na wyspie obok wsi Långlöt.
• W części skansenu istnieje także galeria sztuki współczesnej. Otwarta jest w ramach tego samego biletu.
• A w tutejszym lokalu gastronomicznym można posmakować regionalnych potraw.

14. Stora Alvaret (Wielki Alvar)

• Alvaret to wapienny płaskowyż, który pokrywa 1/3 wyspy. Obszar ten nienadaje się do uprawy roli, ale często wykorzystywany jest do wypasu zwierząt. Alvaret porośnięty jest wrzosami, niskimi krzewami oraz cennymi endemicznymi roślinami.
• Jest to największy taki obszar w Europie.
• Region rolniczy południowej części Olandii zachował swój niepowtarzalny charakter, dzięki czemu został wpisany na listę UNESCO.

15. Eketorp

• W Eketorp znajduje się starożytna osada. Większa jej część została zrekonstruowana, ale zachowując przy tym ówczesne techniki budowy.
• W miejscu tym znajduje się muzeum i odbywają się liczne festyny rekonstrukcyjne.  
• Olandia od setek lat była zamieszkała. Do dziś zachowały się stanowiska 19 osad z epoki żelaza.

16. Rezerwat Ottenby

• Południowa kraniec wyspy ogrodzony jest murem z 1650 r., którego budowę zlecił król Karol X, żeby odgrodzić swoje tereny łowieckie. Mur do dziś jest doskonale widoczny w terenie.
• Region ten posiada ograniczenia dla osób zmotoryzowanych, istnieje kilka szlaków pieszych.
• Tutejsze plaże to raj dla ornitologów, gdyż występuje tu ponad 300 gatunków ptaków, często można też dojrzeć wylegujące się na kamieniach foki.

17. Lange Jan

• W powyższym rezerwacie, na krańcu wyspy znajduje się latarnia morska, także o wdzięcznej nazwie Lange Jan, co oznacza nic innego jak Długi Jan.
• Latarnia mierzy 42 m. wysokości, co czyni ją najwyższą latarnią w Szwecji.

18. Gettlinge

• Na całej wyspie można znaleźć dawne grobowce z epoki żelaza. Przez setki lat sposoby pochówku się zmieniały.
• Największe cmentarzysko z epoki żelaza, z różnorodnymi typami grobów, można spotkać we wsi Gettlinge. Zachowało się tu ok. 300 grobów. Jedne z nich składają się z kamieni ustawionych w kształcie łodzi.

19. Karlevistenen

• Kolejnym charakterystycznym elementem krajobrazu są kamienie runiczne. Najważniejszym z nich na wyspie, jak i w całej Szwecji jest kamień Karlevistenen.
• Na kamieniu znajdują się runy opisujące postać duńskiego wojownika, który dzielnie walczył na wodach Bałtyku i spoczął na ziemi Olandzkiej.

Broszura o Olandii

Jeżeli jesteś zainspirowany wyjazdem na Olandię, to mam przygotowaną broszurę z 31 miejscami z wyspy z podanymi informacjami o parkowaniu i ich współrzędnymi. Wystarczy postawić mi kawę za 15 zł i w opisie napisać „Broszura Olandia”.

Przykładowe strony broszury: